Gelişim Psikolojisi
Gelişim Psikolojisi Nedir?
Psikoloji biliminin en önemli alt dallarından birisi de gelişim psikolojisidir. Bu alt dal insanlarda döllenme anından başlayarak ölüm anına kadar geçen değişim sürecini incelemektedir. Gelişim psikolojisi incelemekte olduğu değişimi insan yaşlarına göre inceleyen bir psikoloji alt dalını oluşturmaktadır. Söz konusu yaşa dayalı inceleme gelişim psikolojisinin en önemli özelliğini oluşturuyor. Gelişimsel psikoloji çok geniş bir dönem aralığını ele almasının yanı sıra birbirinden farklı aralıkları birbirinden farklı açılarla ele alıyor.
Gelişimsel psikoloji başladığı noktadan ileriye doğru belirli bir doğrultuda ilerliyor. Yaşanacak olan ilerleme sürecinde değişimler sürekli olarak ilişki içerisinde birbirine dayanarak gelişmektedir. Gelişimsel psikolojisindeki diğer bir aşama ise; değişimlerin birbirine dayanmasıdır. Gelişimsel psikolojisi ele aldığı süreci insanların doğdukları andan itibaren çeşitli dönemlere ayırarak değerlendirmektedir. Bu dönemler doğumdan itibaren; bebeklik, çocukluk, ergenlik, yetişkinlik ve olgunluk gibi ana dönemlere ayrılırken incelemelerin daha özel bir hal alabilmesi için de kendi içerisinde dönemlere ayrılarak incelenmelidir. Gerçekleştirilen bu küçük ayrımlar daha çok daha spesifik ayrım ve incelemelerin gerçekleştirilebilmesi için uygulanıyor.
Gelişim Psikolojisi Süreçleri Nelerdir?
Gelişimsel psikolojisi insanlardaki;
- Fiziksel gelişimi,
- Ahlaki gelişimi,
- Bilişsel gelişimi,
- Dil gelişimi,
- Sosyal gelişimi,
- Cinsel gelişimi
gibi gelişim süreçleri başta olmak üzere akla gelebilecek olan hemen her gelişim süreçleriyle birlikte temel olarak büyümeyi, olgunlaşmayı, deneyimi, öğrenmeyi, hazır bulunuşluk ve davranış gibi kavramları ele alıyor.
Gelişim Kavramı
Gelişim kavramı bireylerin ileriye yönelik birbiriyle ilişkili kavramları bünyesine alıyor. Gelişim kavramı bireylerle ilişkili kavramları birçok alandaki değişimi değerlendirmesine karşın değişim kavramı daha farklı noktaları ele alıyor. Buna göre değişim kavramı ileri veya geriye olabilen olumlu ya da olumsuz bir ya da birden çok alandaki değişimleri de değerlendirebiliyor.
Kısacası gelişim kavramını değişimden ayıran temel nokta, gelişimin;
- Birden çok alanda olduğu,
- Değişimlerin birbirine dayandığı,
- Belirli yönde ileriye doğru olması gerekliliğidir.
Özet olarak adından da anlaşılacağı üzere psikolojide gelişim kavramı; bir süreci ifade ederken gelişme ifadesini ve bunun bir sonucunu ortaya çıkarıyor. Gelişimsel psikoloji birçok noktayı ve alanı içerisine alırken biyolojik, bilişsel ve psikososyal olmak üzere üç esas değişim boyutunu değerlendirmeye alıyor. Biyolojik, bilişsel ve psikososyal gelişim süreçleri, gelişim psikolojisinin gelişim süreçlerinde önemli rol oynayarak gelişim ölçeğini oluşturuyor.