İnsan Psikolojisi Nedir?
İnsan Psikolojisi Nedir?
Psikoloji; insanlar ve hayvanların zihin işlevi ile davranışlarını inceleyen bilim dalıdır. Yaşayan tüm canlıların psikolojisi olduğunu ve tüm bu canlılara bu psikolojiye göre davranmamız gerektiğini biliyor muydunuz? İnsanlar, hayvanlar, bitkiler ve hatta içtiğimiz suyun bile bir psikolojiye sahip olduğunu da söylememiz eminiz sizleri şaşırtacaktır. Evet, doğru. Evren üzerinde yaşayan ve canlı hücrelere sahip olan tüm varlıkların bir psikolojisi vardır ve bu bilimsel olarak kanıtlanmış bir gerçekliktir.
Psikolojinin incelediği birçok bilimsel dalı vardır. Temel olarak ana dallarını ele alacak olursak;
Psikolojinin Teorik Alt Dalları;
- Deneysel Psikoloji
- Nöropsikoloji
- Bilişsel Psikoloji
- Kişilik Psikolojisi
- Psikometrik Psikoloji
- Sosyal Psikolojisi vb. gibi alanlardır.
Psikolojinin Uygulamalı Alt Dalları;
- Klinik Psikolojisi
- Endüstri ve Örgüt Psikolojisi
- Adli Psikoloji
- Sağlık Psikolojisi
- Eğitim Psikolojisi
- Trafik Psikolojisi
- Gelişim Psikolojisi (çocukluk, erişkinlik, yetişkinlik) alanlarıdır.
İnsan Psikolojisi; insanların duygu ve düşüncelerinin, akıl, zeka ve zihnindeki her sürecin davranışlarına yansıması halidir. İnsan psikolojisinde “irade, içgüdüsel yaklaşımlar, hissiyatlar ve bakış açıları” çok büyük öneme sahip faktörler olmakla birlikte kişinin yaşamını doğrudan etkileyen psikolojik harekatlar bütünüdür.
Psikoloji ve İnsan
Psikoloji ve insan; bilişsel süreçlerle bilimsel olarak incelenmesi gereken önemli konulardan biridir. İnsan Psikolojisi; insanın sahip olduğu aile, arkadaş çevresi, bulunduğu konum, çevresel faktörler, içinde bulunduğu yaşam standartlarına bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Hayatı, yaşam standartlarının altında olan bir insanın iyi bir psikolojiye sahip olması, yaşam standartları yüksek seviyede olan bir insana nazaran çok daha diptedir diyebiliriz. Bu bilimsel bir gerçektir elbette ama kişiden kişiye değişkenlik gösterdiği gerçeği de unutulmamalı. Gerek insanların ruh hali, gerek çevresel faktörler gerekse yaşam biçimleri psikolojiyi olumlu ya da olumsuz etkileyen en temel unsurlardır.
İnsan Psikolojisi Anlama
İnsanlar olarak evrenin en üstün aynı zamanda en zor varlıklar olduğumuz belirtmeden geçemeyeceğiz. İnsan psikolojisi günün her evresinde değişkenlik gösterebilecek bir yapıya sahiptir. Gecesinden herhangi bir sorunu çözemeden uyuyan belirli sıkıntılara sahip bir insanı ele alarak devam edecek olursak; sabah uyandığında günün aydınlık olması, havanın güzel olması ya da diğer tüm faktörlerin olumlu olması onun için hiçbir şeyi değiştirmeyecektir. Çünkü kafasına takmış olduğu bir durum varsa; başladığı günün ne kadar aydınlık olduğu, havanın ne kadar güzel olduğu ya da kuşların cıvıltısı o insanı psikolojik anlamda olumlu etkilemeye yeterli olamayacaktır. Onun için aydın gün, güzel havanın enerjisi, kuşların cıvıltısı ancak ve ancak sorununu çözdüğü gün olacaktır.
İnsanın rahatlatmaya, olumsuzluklardan arınmaya ve yaşadığı anı hissetmeye ihtiyacı vardır. Yaşadığı anı hissetmek insanın elinde olan bir şeydir ve olumlamalar ile bunu sağlamak oldukça kolaydır. İnsan psikolojisi, insanın sahip olduğu ruh sağlığıdır ve ihmal edilmemelidir. Nasıl ki; dişimiz ağrıdığında bir diş doktoruna başvuruyor ve ağız sağlığımıza önem veriyorsak; psikolojimiz bozulduğu anlarda da bu anlamda hizmet veren uzman hekimlerden destek almaktan kaçınmamalıyız. Ağız sağlığımıza verdiğimiz önem ve özeni ruh sağlığımıza da göstermeliyiz.
İnsan İlişkilerinde Empatinin Önemi
İnsan psikolojisi karma bir psikoloji olduğundan, insan psikolojisi anlama zor bir özveri gerektirebilir. Bununla birlikte insanları anlamak da her zaman pek mümkün olmayabilir. Bu anlamda karşımızdaki insanın ruh haline göre davranabilmek için empati kurabilmeyi biliyor olmamız gerekiyor. Empati; kişinin kendisini karşısındaki insanın yerine koyarak içinde bulunduğu durumu anlamaya çalışmaktan geçer. Kızgın birine karşı sakin bir yaklaşım sergilersek ses tonumuzun yumuşaklığı bile sakinleştirmemiz için yeterli olabilir. Üzgün olan bir insanın sıkıntılarını hafife almak yerine onu anlamak, onunla dertleşmek ve onun sıkıntılarını omuzladığımızı göstermek onu içinde bulunduğu üzgün ruh halinden çıkabilmesi için anlık da olsa doğru bir yaklaşım olacaktır.
Anlayış, sağduyu, empati insan ilişkilerini ve insan psikolojisini düzenleyen yapıcı unsurlardır. Daha fazla anlayış-sağduyu ve empati bizlerin ve çevremizdeki insanların psikolojisini olumlu anlamda etkileyecektir.
Çocuk Psikolojisi, Ergenlik ve Yetişkinlik Psikolojisi gibi her yaşın kendine göre bir psikolojisi vardır. İnsan psikolojisini anlamak için tüm evrelerin iyi analiz edilmesi ruh sağlığımızın bekası açısından büyük önem arz etmektedir.